12/11/05

DÖRDÜNCÜ BASKIYA ÖNSÖZ

Birinci baskının yapıldığı Mart 1998 tarihinden bu güne kitabımla ilgili yüzlerce e-posta ve telefon geldi. Hatta bazı okurlarım Gebze’ye gelerek TÜBİTAK-UEKAE’de beni ziyaret etti. Mikroişlemciler, bilgisayarlar, mikrodenetleyiciler, 8051 ailesi ve çeşitli elektronik devre uygulamalarıyla ilgili bir çok soru aldım. Özellikle kitabımın dokuzuncu bölümünde tanıttığım 8051 tabanlı geliştirme kartıyla ilgili sorular ve baskılı devre şemasıyla ilgili istekler aldım. Farklı dallardaki mühendisler, çok çeşitli üniversiteler, meslek yüksek okulları ve teknik liselerdeki öğrenciler ve hocalar ve bu konularda bir eğitim almamış hobi olarak elektronikle uğraşanlar gibi, çok farklı kesimlerden kitabımla ilgili çok değişik e-postalar halen gelmeye devam ediyor. Bu e-postalardan tipik örnekler www.gumuskaya.com Internet sitemdeki kitabın web sayfasında bulunmaktadır. Bu kadar geniş bir okuyucu kitlesine hitap edebilmesi, kitabın anlatım tarzının başarısını, içeriğinin zenginliğini ve bu konuda ülkemizde Türkçe kaynaklara olan ihtiyacı göstermektedir.

TÜBİTAK-UEKAE’de göreve başladığım Mayıs 1997 tarihinden itibaren yaklaşık son 5 yıl içinde, ağ programcılığı, ağ yönetimi, ağ güvenliği, Java ağ programcılığı, dağıtık (distributed) sistemler ve Internet teknolojileri gibi konularla uğraşmama rağmen, okuyucularımdan gelen yoğun ilgi ve sorular sayesinde, bu konulardaki bilgilerimi korudum ve az da olsa yeni şeyler öğrendim. Okuyucularımdan gelen bu yakın ilgiden, bu konuda Türkçe kaynak eksikliğinden ve 8051 işlemcilerinin halen çok gözde olmasından dolayı, bu dördüncü baskısında, kendimi kitabımı güncellemek mecburiyetinde hissettim. Eski haliyle basılmasına gönlüm razı olmadı. Benin için zaman açısından oldukça zor olacak bir güncelleme çalışmasına karar verdim ve bu yoğun güncelleme işleri yaklaşık 1 ayımı aldı. Yakında basılacak olan son 5 yılımın ürünleri olacak Java kitaplarımdan sonra daha kapsamlı bir güncelleme yapmayı planlıyordum. Ama o kitaplarım biraz daha zaman alacağı için, yaklaşık bir aylık bir zaman içinde yapılabilecek, benden istenen en önemli güncellemeleri yapmak, yeni bazı konu ve örnekler eklemek ve ilk baskıdaki hataları düzeltmek istedim. Bu baskıda aşağıdaki değişiklikler, yeni ekler ve düzeltmeler yapılmıştır:

Halûk Gümüşkaya
Haziran 2002
 

ÖNSÖZ

Bu kitap mikroişlemci/mikrodenetleyici tabanlı elektronik sistemlere giriş kitabı olarak yazılmıştır. Kitap temel olarak iki kısma ayrılmaktadır. Bölüm 1 ile Bölüm 3 arasında, mikroişlemcili sistemlerin temel kavramları sunulmaktadır. Bölüm 4’ten başlayıp Bölüm 10’a kadar olan kısımlarda, 8051 mikrodenetleyicisinin mimarisi, programlanması ve uygulamaları detaylı olarak sunulmaktadır.

Mikrodenetleyici, bir tümdevre-üzerinde üretilen bilgisayar olup tümdevre-üzerinde sunmuş olduğu hafıza, giriş/çıkış ve diğer donanım alt sistemleri ile birçok uygulama içinde, gömülü olarak doğrudan ve tek başına, bir mikroişlemciye göre çok daha basit ve ucuz arabirim teknikleriyle, kontrol amaçlı olarak kullanılır. Bir mikrodenetleyici, kullanıldığı sistemin birçok özelliğini aynı anda gözleme, gerçek-zamanda cevap verme ve sistemi denetlemeden sorumludur.

8051, Intel firması tarafından, 1980’lerin başında piyasaya sunulan, dünyanın en popüler mikrodenetleyicisidir. Bu mikrodenetleyici için, başta Intel olmak üzere, 12’nin üzerinde pek çok üretici firma geniş bir donanım ve yazılım desteği sunmuş ve bunun neticesi, 8051, 1980’lerden bugüne, bir endüstri standardı olmuştur.

Bugün pek çok 8051 uyumlu ürünler, 8051 türevleri, hatta 16-bit 8051 işlemcileri bulunmaktadır. Ayrıca, 8051 donanım mimarisi pek çok işlemciyi de etkilemiştir. 8051 geliştiricileri için birçok Internet Web sayfası, kitaplar, teknik dokümanlar, yazılım ve donanım araçları bulunmaktadır. Bütün bunların neticesi, 8051 programcılığı, bugün, mikrodenetleyici tabanlı elektronik ürünler geliştirmek isteyenler için, önemli bir başlangıç olmuştur.

Kitap günümüzde halen yaygın kullanımda olan, klasik 8051 mikrodenetleyicisini, temel mikroişlemci/mikrodenetleyici tabanlı sistemlerin temel kavramlarını ve uygulamalarını öğretmede, örnek işlemci olarak kullanarak, mikroişlemci eğitimine yeni bir yaklaşım getirmektedir.

Bu kitaptaki konular, 1997 bahar dönemi Uludağ Üniversitesi Elektronik Mühendisliği Bölümünde ve 1997 kış dönemi Marmara Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümünde okuttuğum iki dersin notlarından hazırlanmıştır. Bu iki dersten ve ayrıca 8 yıllık üniversitede verdiğim değişik adlardaki Mikroişlemciler derslerinden edindiğim tecrübeye göre, bu kitapta sunulan konular gerekli ön bilgiler ve kaynaklar ile takviye edildiğinde, bu kitap üniversitelerde ders kitabı olarak okutulabilir. Ayrıca, meslek yüksek okulları ve teknik liselerdeki öğrencilere; öğrencilerin dışında, mikroişlemci ve mikrodenetleyici tabanlı elektronik sistemleri ve 8051 mikrodenetleyicisini öğrenmek isteyenlere bu kitabın faydalı olacağı kanaatindeyim.

Bu kitabın ortaya çıkmasında birçok değerli insanın katkısı bulunmuştur. Bunları sayarak teşekkürlerimi belirtmek isterim.

TÜBİTAK, Ulusal Elektronik ve Kriptoloji Araştırma Enstitüsünde (UEKAE), milli teknoloji ve bilim üretimi için, modern batı standartlarında, samimi ve mükemmel bir çalışma ortamı gerçekleştiren ve daha da iyi olması için çalışan, ülkemize çok değerli katkı ve hizmetleri bulunan, bölüm başkanımız sayın Önder Yetiş beye, böyle bir ortamı hazırladığından dolayı çok teşekkür ederim.

Kitabımı inceleyerek kıymetli görüşlerini aldığım ve kitabın sunuşunu yapan değerli hocam, İstanbul Teknik Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümünden sayın Prof. Dr. Bülent Örencik’e teşekkürlerimi sunarım.

TÜBİTAK-UEKAE’dan, uzman mühendis ve değerli arkadaşım, Murat Erat, çalışmalarımda bana ve öğrencilerime 8032 geliştirme kartları ve teknik dokümanlar sağlamış, ayrıca kitabım hakkında kıymetli fikirlerini bildirmiştir. Ona bu katkılarından dolayı teşekkürlerimi sunarım.

Bu kitapta yer alan uygulamaların geliştirilmesinde ve testlerinde bana önemli yardımları dokunan Uludağ Üniversitesi Elektronik Mühendisliği Bölümünden çok değerli öğrencilerim bulunmuştur. Bunlardan bilhassa, Halil Özçiçek, Alpay Güvercin, Hasan Er ve Burak Ovalı’ya teşekkürlerimi belirtmek isterim.

Marmara Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümünde, kitabımın bazı bölümlerini okuturken, öğrencilerimin, bilhassa yazım hatalarını düzeltme konusunda bana yardımları olmuştur. Hepsine bu yardımlarından dolayı teşekkür ederim.

Kitapta yer alan konularla ilgili her türlü görüş, eleştiri ve düzeltmeleri aşağıda vermiş olduğum adrese beklemekteyim. Amacım daha sonraki baskılarda çok daha güzel ve güncel bir eser sunmaktır. Her türlü görüş, eleştiri ve düzeltme bu çabama yardım edecektir ve bundan çok memnun olacağım.